Gospodarka porusza się w cyklach, a po czasach prosperity w końcu przychodzą spowolnienie i recesja. Dobrym przykładem jest kryzys finansowy z 2008 r., kolejny miał miejsce w 2020 r., kiedy lokalne gospodarki załamały się m.in. wskutek lockdownów. W tym wpisie sprawdzamy, czy inwestowanie w trudnych czasach ma jakiś sens i jeżeli tak, w jakie aktywa inwestować wówczas swoje nadwyżki finansowe.
Bądź chciwy, gdy inni się boją…
Zanim odpowiemy na pytanie, jak powinno wyglądać inwestowanie w trudnych czasach, najpierw musimy odnieść się do definicji kryzysu finansowego. W najprostszym tłumaczeniu jest to więc okres, kiedy wartość większości aktywów gwałtownie spada, co prowadzi do panicznej wyprzedaży na rynkach. Przyczyn takiego stanu rzeczy może być kilka (np. pęknięcie bańki spekulacyjnej, konflikt zbrojny, pandemia).
Jak mawiał legendarny inwestor Warren Buffett „Bądź chciwy, gdy inni się boją, bój się, gdy inni są chciwi”. Nietrudno odgadnąć, że Amerykanin właśnie w kryzysach dostrzegał szansę na znalezienie świetnych okazji inwestycyjnych. Gwałtowne wyprzedaże sprawiają, że poszczególne klasy aktywów są bardzo tanie. Oczywiście nie ma gwarancji, że z biegiem czasu odzyskają one swoją wartość. Natomiast jest bardzo prawdopodobne, że po kilkudziesięcioprocentowych spadkach, kiedy jest niewiele miejsca na kolejne obniżki, w końcu odbiją się od dna.
W co inwestować w trudnych czasach kryzysu finansowego?
W czasach bessy swoje oszczędności (nie mylić z poduszką finansową) można inwestować w wiele różnych aktywów. Najpopularniejsze z nich to:
- Spółki – inwestowanie w trudnych czasach na giełdzie nie jest łatwe, ale możliwe. Jak zauważyliśmy wyżej, ceny większości spółek znacząco tracą wówczas na wartości. W tym miejscu warto ponownie odnieść się do słów Buffetta „Kup tanio i sprzedaj drogo”. Dobrym rozwiązaniem jest też inwestycja w akcje bezpiecznych spółek (silny bilans, niski wskaźnik zadłużenia). Często są to spółki typu Value z sektorów odpornych na kryzys (m.in. ochrona zdrowia, podstawowe produkty konsumpcyjne, przedsiębiorstwa użyteczności publicznej), które wypłacają tzw. dywidendę, a więc dzielą się wypracowanym zyskiem z inwestorami.
- Nieruchomości – lokale mieszkalne, usługowe czy działki zawsze wydają się dobrą inwestycją. Jeżeli nawet ich ceny mocno nie wzrosną, powinny przynajmniej przechować kapitał inwestora. Nieruchomość można kupić, po czym za jakiś czas odsprzedać z zyskiem. Jeżeli są to lokale mieszkalne, można je również wynająć. Najwygodniej wynajmować je długoterminowo, alternatywą dającą szansę na większą stopę zwrotu jest wynajem krótkoterminowy.
- Metale szlachetne – symbolem pewnej inwestycji od dawna jest złoto. Najlepszym tego potwierdzeniem jest regularne zwiększanie zasobów złotego kruszcu przez wszystkie kraje świata, w tym Polskę. Oznacza to, że zakup złota w czasach kryzysu jest dobrym rozwiązaniem. Najbezpieczniej kupować je w 1-uncjowych monetach, ewentualnie w sztabkach. Oprócz złota inwestowanie w trudnych czasach powinno skłonić do zainteresowania innymi metalami szlachetnymi – srebrem i platyną. Inwestowanie w metale szlachetne jest dobrym pomysłem zwłaszcza przy polityce banków centralnych polegającej na ogromnym dodruku pustego pieniądza, jak miało to miejsce w 2020 r.
Inwestowanie w trudnych czasach – kluczowe zasady
Oczywiście inwestowanie w trudnych czasach kryzysu finansowego jest dość ryzykowne. Należy pamiętać, że w czasach recesji zmienność na rynkach jest bardzo wysoka. Dlatego podczas inwestowania w kryzysie pod uwagę należy wziąć kilka aspektów, m.in.:
- Dywersyfikacja portfela – im bardziej zdywersyfikowany portfel, tym mniejsze ryzyko. Pod pojęciem dywersyfikacji należy rozumieć inwestowanie w wiele óżnych instrumentów oraz klas aktywów.
- Czas – podczas kryzysu najprościej inwestować już po mocnych spadkach. Jeżeli obniżki wyhamowują, jest niewiele miejsca na kolejne spadki.
- Inwestowanie partiami – w czasie bessy inwestowanie powinno być rozłożone w czasie. Nie należy inwestować dużych kwot jednorazowo, ale stosować strategię uśredniania. Przy zwiększonej zmienności pozwala to zminimalizować ryzyko.
- Odporność na stres – inwestowanie w trudnych czasach może oznaczać, że w niedługim okresie stracimy dużą część swojego portfela inwestycyjnego. Znaczne spadki wymagają odporności psychicznej.
Podsumowując, inwestowanie w akcje w czasie kryzysu nie jest łatwe, ale jak najbardziej możliwe. Co więcej, jest to ten okres na rynkach finansowych, który należy wykorzystać i znaleźć atrakcyjne okazje inwestycyjne. Oczywiście wymaga to doświadczenia, a przede wszystkim wiedzy. O tym, jak inwestować w kryzysie w swojej książce „Inwestowanie w trudnych czasach” podpowiada Doug Casey. Wiele materiałów o strategiach inwestycyjnych, cyklach koniunkturalnych, ale też psychologii inwestowania znajdziesz też na platformie ProWebinar. Pozyskaną w ten sposób wiedzę możesz wykorzystać w inwestycjach, również w czasach bessy, która zawsze przynosi ciekawe okazje, zwłaszcza dla inwestorów stosujących podejście długoterminowe.
Inwestowanie na giełdzie – książki do nauki inwestowania
